خبرهای ایران

معامله نفت در برابر کالا؛ نقشه روسیه برای نفت ایران

بی بی سی : کاهش دوباره صادرات نفت ایران این احتمال را تقویت کرده است که جمهوری اسلامی با روسیه بر سر صادرات روزانه ۵۰۰ هزار بشکه نفت در مقابل واردات کالای روسی به توافق برسد. آژانس بین المللی انرژی گزارش داده که صادرات نفت ایران برای دومین ماه پیاپی کاهش پیدا کرده و به یک میلیون و ۱۱۰ هزار بشکه در روز رسیده است. این در حالی است که دو ماه پیش صادرات نفت ایران با یک میلیون و ۵۸۰ هزار بشکه در روز، به بالاترین سطح خود از زمان تشدید تحریم های خارجی رسید. ایران که پیش از تحریم های بین المللی بیشتر از دو میلیون بشکه نفت در روز صادر می کرد، صادرات نفتش به کمتر از یک میلیون بشکه رسید. علاوه بر این، محدودیت های بانکی باعث شده که ایران نتواند پول فروش نفت را از مشتریان بگیرد و عواید حاصل از صادرات نفت عملا در بانک های خارجی بلوکه شده است. حالا ایران همزمان با تلاش برای توافق با گروه پنج بعلاوه یک، درصدد است تا بخشی از نفت خود را به روسیه بفروشد و در مقابل از آن کشور کالا وارد کند. رفت و آمدهای مقامات دولتی روسیه و ایران این ظن را تقویت کرده است که دو کشور در شرف دستیابی به یک توافق نفتی هستند که ارزش آن ۲۰ میلیارد دلار برآورد شده است. البته روسیه در کنار عربستان بزرگترین تولید کننده نفت جهان است و مشخص نیست چرا روسیه تا این حد به خرید نفت ایران علاقمند است؟ اخیرا الکساندر نواک وزیر انرژی روسیه در تهران بود و اکنون بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت ایران به مسکو رفته است. اگرچه آقای زنگنه رسما برای شرکت در اجلاس بین المللی انرژی به روسیه رفته اما برخی کارشناسان بر این باورند که در این سفر، مقامات ایران و روسیه بر سر قرارداد نفتی هم مذاکره خواهند کرد. شرایط دشوار ایران در صادرات نفت و موانع موجود بر سر انتقال درآمدهای آن به داخل کشور، سبب شده تا دولت حسن روحانی همزمان با مذاکرات فشرده با گروه پنج بعلاوه یک (آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان) برای برداشتن تحریم های بین المللی، راههای دیگری را برای کم کردن فشارها بردارد. محدود شدن شمار مشتریان نفتی ایران باعث شده تا دولت نتواند بخشی از نفت تولیدی کشور را صادر کند و اکنون به دنبال آن است که ۵۰۰ هزار بشکه از نفتش را با یک قرارداد پایای نفت در مقابل کالا به روسیه بفروشد. آمریکایی ها و برخی مقامات کشورهای غربی توافق احتمالی نفتی ایران و روسیه را مغایر تحریم های بین المللی می دانند ولی به نظر می رسد تهران و مسکو چنین فارغ از این نگرانی ها مشغول مذاکره هستند. برخی مقامات روسی تلویحا گفته اند که تحریم نفتی ایران بخشی از تحریم های مصوب شورای امنیت نیست و توسط کشورهای غربی وضع شده و در نتیجه، روسیه خود را ملزم به اجرای آنها نمی داند. در مورد مبادله پایاپای نفت در برابر کالا با روسیه، محسن قمصری مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران به خبرگزاری دانشجویان گفته که “این طرح هنوز در حال بررسی است و در آن نیازهای کشور مشخص شده است و امکانات صادرات نیز معلوم است و اجرای طرح منوط به زمان توافق است.” جزئیات گفتگوهای دو طرف روشن نیست و مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران می گوید “آنهایی که باید در این باره بدانند اطلاعات کافی را دارند.” ظاهرا قرار نیست محتوای قرارداد و شرایط آن، از جمله بهای نفت صادراتی ایران و کالاهای وارداتی از روسیه به زودی منتشر شود. ایران برای صادرات نفت به روسیه مشکل چندانی ندارد. مرکزی که در ساحل جنوبی خزر در نکا برای انتقال نفت کشورهای آسیای میانه ساخته شده بود، اکنون با متوقف شدن انتقال نفت از کشورهای آسیای میانه بلااستفاده مانده و ایران می تواند از این طریق بخشی از نفت خود را در ساحل خزر و بخشی دیگر را هم در جنوب ایران در ساحل خلیج فارس به روسیه تحویل دهد. توافق احتمالی با روسیه می تواند بخشی از مشکل فعلی صادرات نفت ایران را حل کند اما ایران برای بازگشت به بازار نفت باید امیدوارباشد مذاکرات هسته ای به نتیجه برسد و تحریم ها برداشته شود. یکی از مشکلات تحریم های نفتی این است که با ادامه آن، مشتریان سنتی تحت تحریم منابع دیگری را می یابند و موقعیت کشور صادرکننده در معاملات بعدی تضعیف می شود. تا حالا هم صادرات نفت ایران بعد از تحریم ها به کمتر از نصف کاهش پیدا کرده و ایران جایگاهش را به عنوان دومین صادر کننده نفت اوپک از دست داده است و کشورهای دیگر بازار نفتی ایران را پر کرده اند. به این ترتیب حتی با برداشته شدن تحریم ها، ایران برای به دست آوردن سهمیه های گذشته خود در اوپک با مشکل جدی مواجه است، البته آقای زنگنه می گوید که ” مطمئن است اعضای اوپک برای افزایش تولید نفت ایران در بازار جهانی جا باز می‌کنند.” وزیر نفت در پاسخ به این پرسش که آیا فکر می کند اعضای اوپک تولید خود را کاهش دهند تا برای ایران جا باز شود، گفته “من فکر می کنم آن ها این کار را انجام دهند. من مطمئنم این کار را انجام می دهند. آن ها به طور مستقیم و رو در رو به من گفته اند در کنار ما پیش می روند و برای نفت ایران جا باز می کنند.

بازگشت به لیست

دیدگاهتان را بنویسید